تفاوت فوبیا و ترس و راهکارهای درمان آن

ترس اساسا یک واکنش عادی هنگام مواجهه با خطر است. این واکنش هدف محافظتی دارد. هنگام مواجهه با خطر، سیستم عصبی سمپاتیک با ترشح هورمون آدرنالین واکنش مبارزه یا فرار را فعال می‌سازد. تجمع آدرنالین انسان را آماده می‌سازد تا در برابر تهدید، مبارزه یا فرار کند. هم‌چنین آدرنالین باعث افزایش ضربان قلب و جریان بیشتر خون در عضلات بدن می‌شود و در نتیجه فرد می‌تواند در شرایط اضطراری عکس‌العمل بهتری نشان دهد. به علاوه در این حالت قند خون نیز بالا می‌رود و در نتیجه انرژی بدن بیشتر می‌شود.

 

در چنین شرایطی، جسم و روان گوش به زنگ و آماده‌ عمل است. پس در موقعیت‌های خطرناک، ترس یک واکنش طبیعی و حتی مفید و نجات‌دهنده است. از سوی دیگر، فوبیا ترس بیمارگونه‌ای است که به شدت مبالغه‌آمیز و حتی توهمی است؛ به عبارت دیگر، مقدار ترسی که تجربه می‌شود متناسب با آن چه سبب ترس شده نیست و این نه تنها مفید و نجات‌دهنده نیست، بلکه سبب محدودیت‌ فعالیت‌های فرد شده و بر زندگی روزمره او تاثیر منفی به جا می‌گذارد.

 

فوبیا یا ترس بیمارگونه چیست؟

فوبیا یا ترس بیمارگونه یکی از اختلالات اضطرابی است که دربرگیرنده‌ ترس‌های بیش از اندازه، غیرمنطقی، پیاپی و کنترل‌نشدنی از یک چیز یا موقعیت خاص است. واژه‌ فوبیا ریشه‌ یونانی دارد. فوبیوس یکی از خدایان یونان باستان بود که دشمنان خود را می‌ترساند. فوبیا در برخورد با یک محرک پدید می‌آید. محرک در این‌جا به معنی یک موقعیت یا چیز است که پاسخی را به صورت فرآیند روانی یا رفتاری در پی دارد.

در چنین شرایطی فرد دچار تنگی نفس، خفگی، افزایش تپش قلب، عرق کردن، از دست دادن کنترل، لرزیدن، سرگیجه و … می‌شود. هنگامی که ترسیدن از یک چیز یا موقعیت به صورت غیرمنطقی برای مدت ۶ ماه یا بیش‌تر دنباله داشته باشد و فرد نتواند این احساس ترس را کنترل کند دچار فوبیا شده است.

انواع فوبیاهای خاص

فوبیای حیوانات و جانداران:‌ ترس از مار، عنکبوت، سگ، گربه، کرم، مورچه و …

فوبیای موقعیتی: آگورافوبیا یا ترس از مکان‌های باز، کلاستروفوبیا یا ترس از مکان‌های بسته، ترس از آسانسور، مترو، رانندگی، تاریکی، بلندی، دریا و …

فوبیای پزشکی: ترس از دندان‌ پزشکی، تزریق، دارو، پزشک، خون، زخم و …

فوبیای اجتماعی: اضطراب اجتماعی، ترس از دزدیده شدن، ترس از مسخره شدن و …

دیگر فوبیاها:‌ ترس از هر چیزی که در گروه‌های بالا نباشد مانند ترس از عروسک، سوزن، موبایل و…

علائم فوبیا چیست؟

علائم جسمی فوبیا:

تا زمانی که واکنش فوبیک در شما تحریک نشده باشد ممکن است علایم فوبیا آشکار نشود. تا قبل از اینکه احساس ترس، فوبیا را در شما تشدید نکند ممکن است کاملا احساس آرامش کنید اما زمانی که فوبیا تشدید شد امکان بروز حمله پانیک در شما وجود دارد. نشانه های حمله پانیک عبارت‌اند از:

• احساس خفگی
• احساس لرز یا گر گرفتگی
• دل‌پیچه
• درد یا تنگی قفسه سینه
• احساس تهوع
• احساس سردرد
• احساس سرگیجه
• عرق کردن
• لرزش
• بی‌حسی
• تپش قلب
• احساس ضعف
• خشک شدن دهان
• سوت کشیدن گوش‌ها

نشانه های رفتاری فوبیا:

نشانه های رفتاری فوبیا از جایی شروع می‌شود که شما نیاز پیدا می‌کنید از موقعیت‌هایی که ترس شما را تشدید می‌کند اجتناب کنید. عادات رفتاری خود را عوض می‌کنید تا بلکه در آرامش و بدون ترس زندگی کنید یا از جاهایی که ممکن است تهدیدی برای واکنش‌های فوبیک شما حساب شود دوری می‌کنید. چنانچه فوبیای شما مربوط به بودن در اجتماع باشد از رو در رو شدن با دیگران فرار می‌کنید یا حتی ممکن است در آخر آن‌قدر ترسیده باشید که دیگر خانه را ترک نکنید.

درمان فوبیا چگونه است؟

دارو درمانی:

داروهای زیادی برای کاهش علائم فوبیا وجود دارد؛ در صورت داشتن سابقه حمله پانیک، پزشک ممکن است داروهای ضد افسردگی برای آرامش شما تجویز کند. برای افراد زیادی که به فوبیا دچارند، مصرف دارو اولین گزینه برای درمان است. اما این جلسات مشاوره رفتار درمانی است که برای پیشگیری از بازگشت دوباره فوبیا پس از قطع دارو، می‌تواند یا درمان اثربخش و بلندمدت فوبیا باشد. مهم‌ترین مزیت رفتار درمانی و گفتار درمانی زیر نظر درمانگر این است که دیگر مجبور نیستید عوارض جانبی داروهای ضد فوبیا را تحمل کنید و هرروز به یاد داشته باشید تا آن‌ها را مصرف کنید.

حساسیت زدایی منظم:

حساسیت زدایی منظم یک روش رفتار درمانی است. روند کار این‌گونه است که شما با یک نمونه جزئی و کوچک از ترس خود مواجه می‌شوید. برای مثال، اگر ترس از مار دارید، روان درمانگر از شما می‌خواهد به تصویر مار نگاه کنید. به‌مرور وقتی احساس ترس شما کمتر شد، وارد مرحله‌های ترسناک‌تر می‌شوید؛ مثلا در همین مورد ترس از مار، بعد تر شما آن‌ها را در باغ‌وحش می‌بینید و بعدا شاید اجازه دهید یک مار غیر سمی از دستانتان بالا برود. شاید هنوز هم احساس ترس بکنید اما خیلی خفیف‌تر خواهد بود. احتمالا از دیدن یک مار آماده حمله بترسید اما با دیدن آن پشت شیشه در باغ‌وحش دیگر واکنش فوبیک نخواهید داشت.

درمان فوبیا به کمک واقعیت مجازی:

واقعیت مجازی هم یکی دیگر از روش‌های درمانی فوبیا است که اخیرا خیلی مورد توجه قرارگرفته است. روش کار این‌گونه است، شما چیزی که از آن می‌ترسید را روی صفحه کامپیوتر با یک هدست واقعیت مجازی یا در یک محفظه که به‌طور ویژه طراحی‌شده که یک اتاق کوچک با صفحه پروژکتور بزرگ و بلندگوهای قدرتمند است، مشاهده می‌کنید. درنتیجه شما بارها و بارها با آن موقعیت ترسناک روبه‌رو می‌شوید. هرچه بیشتر این اتفاق بیافتد واکنش شما به عامل ایجاد فوبیا خفیف‌تر است.

روش درمانی بیوفیدبک:

بایوفیدبک به طرز ویژه‌ای در کاهش پاسخ فیزیولوژیکی به ترس های غیرمنطقی و افراطی کارساز است. پزشک یا درمانگر شما سانسورهایی به بدن شما برای ثبت ضربان قلب، فشارخون، شدت تنفس و باقی علائم حیاتی بدن متصل می‌کند. نتایج روی مانیتور نمایش داده می‌شود؛ شما همان‌طور که با چیزی که برایتان ترسناک است مواجه می‌شوید، واکنش‌هایتان را روی صفحه مشاهده می‌کنید و آگاهانه تلاش می‌کنید تا علائم حیاتی‌تان را تغییر دهید تا نشانگر آرامش در شما باشند.

روش شرطی‌سازی تقابلی

روش شرطی‌سازی متقابل به این معناست که شما به‌سادگی ترس تان را با یک تجربه یا تمرین دیگر جایگزین کنید؛ مثلا ممکن است به کمک تمرینات تنفسی یاد بگیرید در برخورد با یک موضوع ترسناک چند نفس عمیق بکشید. به این منظور شما باید با ترس تان رو در رو شوید و هر بار تمرین تنفس را تکرار کنید.

درمان شناختی رفتاری:

روش رفتار درمانی شناختی عبارت از شناسایی افکار پشت هر احساس است. زمانی که متوجه شوید چه افکاری این احساس فوبیا را در شما به وجود می‌آورد قادر به تغییر آن‌ها خواهید بود. همچنین باید اهدافی مرتبط با رفتارتان تعیین کنید و حتی بعد از اینکه برای رسیدن به آن اهداف قدم برداشتید به درمان رفتاری شناختی به‌منظور اینکه کمتر به ترس هایتان واکنش فوبیک نشان دهید، ادامه دهید.

با توجه به تمامی این اطلاعات گفته شده می توانید برای دریافت اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره در مورد “تفاوت فوبیا و ترس و راهکارهای درمان آن” با مشاوران برتر مرکز الو مشاوره در تماس باشید.

عوامل اصلی ایجاد ترس در کودکان و راهکارهای درمان آن

تعریف اضطراب و راهکارهای مقابله با آن

علائم و دلایل اصلی کمبود اعتماد به نفس

بیماری آلزایمر چیست؟

 

 

 

شما می توانید در قسمت دیدگاه سوالات خود را با مشاوران ما درمیان بگذارید … 

منبع:تفاوت فوبیا و ترس و راهکارهای درمان آن

استرس و اضطراب - تعریف اضطراب وراهکارهای مقابله با آن - علائم افسردگی وراهکارهای مقابله با آن - عزت نفس وخودبینی وراهکارههای تقویت آن - وسواس و راهکارهای مقابله - مشاوره روانشناسی تلفنی - مدیتیشن چیست و فواید آن چگونه است؟  - راه های مقابله با بی انگیزگی- احساس تنهایی و راهکارهای برطرف کردن احساس تنهایی - آیا جراحی زیبایی نشانه ی بیماری است؟ - هیپنوتیزم چیست؟ - قرص های خواب وانواع آن -  چگونه نه بگوییم ؟! -  وسواس فکری و عملی چیست ؟ - روش های موثردرمان بدبینی و شک را بهتر بشناسید - دوستی دختر و پسر از نظر روانشناسی--علت استرس چیست؟-شکست عشقی چیست؟-آموزش بهترین روش های مدیتیشن | چگونه مدیتیشن کنیم-۱۰ راه کنترل عصبانیت و خشم در کمترین زمان-بررسی شخصیت افراد درونگرا و برونگرا-خودشناسی چیست | ۱۰ تکنیک ساده و عملی برای شناخت بهتر خودمان-بی اشتهایی در بارداری-معرفی قرص های خواب آور قوی-بی انگیزگی و عوامل موثر آن-تاثیر موسیقی بر سلامت روان-بیماری آلزایمر چیست؟-- عوارض بی خوابی شبانه چیست-تفاوت و ویژگی های زنان و مردان-علائم و نشانه های بلوغ در پسران-۱۶ راهکار عملی برای تقویت اعتماد به نفس- تفاوت فوبیا و ترس و راهکارهای درمان آن-زبان بدن زنان و مردان-